ตะโกนา

ชื่อวิทยาศาสตร์ : EBENACEAE

ชื่อพื้นเมือง : มะโก มะถ่านไฟผี

รายละเอียด

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลางสูง ๘-๑๕ เมตร ลำต้นมีเปลือกสีดำ แตกเป็นสะเก็ดหนาๆ แตกกิ่งก้านเป็นพุ่มตรง ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปใบรีค่อนข้างกลม ปลายใบโค้งมน มีติ่งสั้นหรือมีรอยหยักเว้าเล็กน้อย โคนใบมน ใบเรียบสีเขียวเข้มเป็นมัน ขอบใบเรียบ ก้านใบสั้น ดอก ตัวผู้ออกเป็นช่อเล็กตามกิ่ง ช่อหนึ่งมีดอกย่อย ๓ ดอก กลีบเลี้ยงมี ๔ กลีบ ปลายกลีบแยกเป็นแฉกเล็กๆ เกสรเพศผู้มี ๑๔-๑๖ อัน มีรังไข่ที่ไม่เจริญ ๑ อัน ดอกตัวเมียออกตรงซอกใบ มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกเหมือนกับดอกตัวผู้ มีขนสีน้ำตาลหนาแน่นปกคลุม ผล ผลสดรูปร่างกลมหรือรูปไข่ ผลอ่อนจะมีขนอ่อนสีน้ำตาลปกคลุมผลสุกมีสีแดงหรือสีแดงปนส้ม กลีบเลี้ยงยังคงติดอยู่ เมล็ดมี ๓-๕ เมล็ด รูปไข่แบน

ประโยชน์

เปลือกต้นและแก่น บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง ขับระดูขาว เป็นยาอายุวัฒนะหรือต้มกับเกลืออมรักษารำมะนาด แก้ปวดฟัน ผล แก้ท้องร่วงคลื่นไส้ ขับพยาธิแก้ผีบวม และแผลเปื่อย เปลือกผล เผาจนเป็นถ่าน แช่น้ำกินขับระดูขาว ขับปัสสาวะ